စပ္မ်ိဳး (Hybrid Seeds)၊ ဗီဇျပဳျပင္ ထားေသာ မ်ိဳး (GMO Seeds)၊ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ စိုက္ခဲ့တဲ့ ေဒသမ်ိဳး (Heirloom Seeds) စသည္ျဖင့္ ေခါင္းစဥ္ေတြက စိုက္ပ်ိဳးသူေတြကို ရႈပ္ေထြးေစပါတယ္။ အခ်ိဳ႕သူေတြက ေကာင္းေကာင္း နားမလည္ဘဲ ဒီလိုဆိုထားၾက ပါေသးတယ္။ “ ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ (GMO Seeds) ေတြ စိတ္ခ် ယံုၾကည္ရပါတယ္။ လယ္သမ်ားေတြ ဥယ်ာဥ္သမားေတြက ႏွစ္ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ တိုင္ေအာင္ GMO လိုမ်ိဳး ပင္ျခား ဝတ္မႈန္ ကူးၿပီး မ်ိဳးစပ္ စိုက္ပ်ိဳး လာေနၾကပါတယ္။ အပင္ပန္း ခံမေနၾက ပါနဲ႔ေတာ့”။ ဒါလံုးဝကို လြဲသြားၿပီဗ်။ လယ္သမားေတြ၊ ဥယ်ာဥ္ စိုက္ပ်ိဳးသူေတြက ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုင္ေအာင္ ပင္ျခား ဝတ္မႈန္ ကူးခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အခုလိုေျပာေနၾကတဲ့ သူေတြက စပ္မ်ိဳးနဲ႔ ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ေတြရဲ႕ အေျခခံ ျခားနား ခ်က္ေတြကို္ ေကာင္းေကာင္း နားလည္ မထားလို႔ ဒီလိုေရးေနၾကတာပါ။
စပ္မ်ိဳးေစ့ဆိုတာ ဘာလဲ
လယ္သမားနဲ႔ ဥယ်ာဥ္ၿခံ သမားေတြက အပင္သစ္ေတြကို ႏွစ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုင္ေအာင္ ေရြးခ်ယ္ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ၾကတာ ပါ။ သူတို႔ေတြက ဆက္စပ္ၿပီး မ်ိဳးမတူတဲ့ အပင္ႏွစ္မ်ိဳးကို သားဆက္ ၆ ဆက္မွ ၁၀ ဆက္ၾကာေအာင္ ပင္ျခား ဝတ္မႈန္ကူးၿပီး အပင္သစ္ကို ရယူခဲ့ၾကတာပါ။ (ဥပမာ မ်ိဳးမတူဆိုတာက ဘူး အဝိုင္းသီးနဲ႔ အရွည္သီး ဆိုတာမ်ိဳးပါ)။
ဒီျဖစ္စဥ္က စိတ္ရွည္မႈလိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျပန္ရခ်က္က ေကာင္းလွပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ပင္ျခား ဝတ္မႈန္ကူးသြားမယ္ဆိုရင္ စိုက္ပ်ိဳးသူေတြက သူတို႔ေျမ၊ သူတို႔ ရာသီဥတု၊ သူတို႔ ေဒသရွိ အက်ိဳးျပဳ မိတ္ေဆြ ပိုးေတြနဲ႔ သဟာဇာတျဖစ္ၿပီး က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ အပင္ မ်ိဳးသစ္ ေတြကို ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉ ရာစုႏွစ္ အလယ္ပိုင္းမွာေတာ့ ဒါဝန္ နဲ႔ မန္ဒယ္ တို႔က သားဆက္တစ္ခုတည္းနဲ႔ လိုခ်င္တဲ့ မ်ိဳးသစ္ကို ဖန္တီးႏိုင္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ မ်ိဳးစပ္တဲ့ နည္းလမ္း တစ္ခုကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ သိေနတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြက ေရာင္းေနတဲ့ F1 Hybrid Seeds ဆိုတာကို ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီစပ္မ်ိဳးေစ့ေတြက သူတို႔ရဲ႕ တြဲဖက္ပင္ေတြလိုပဲ သဘာဝဆန္ပါတယ္။ သူတို႕ေတြက ဆက္စပ္ၿပီး မ်ိဳးမတူတဲ့ အပင္ေတြကို ပင္ျခားဝတ္မႈန္ ကူးထားတာပါပဲ။
စပ္မ်ိဳးေစ့ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးမ်ား
အႀကီးမားဆံုး ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ကေတာ့ စပ္မ်ိဳးေတြကို စုိက္ရင္ ဒုတိယ သားဆက္ (မ်ိဳးခံၿပီး ေနာက္ႏွစ္ထပ္စိုက္ရင္) ပထမစိုက္ခဲ့တုန္းက ရတဲ့ ထြက္ႏႈန္းကို ျပန္မရႏိုင္ပါဘူး။ ဆိုလိုတာက F1( F1 လို႔ ေရးထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ထုပ္ထဲက အေစ့) အေစ့ကို စိုက္ၿပီး မ်ိဳးခံထား။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ျပန္စိုက္ (ဒုတိယမ်ိဳးဆက္) လိုက္ပါက ပထမႏွစ္တုန္းက အပင္နဲ႔ ပံုစံ၊ အထြက္ႏႈန္းေတြက တူဖို႔ အခြင့္အေရး နည္းပါးသြားပါၿပီး။ အၿငိမ္းစား ဆရာႀကီးတစ္ေယာက္ကေတာ့ အပင္ကို ေသခ်ာေရြးခ်ယ္ၿပီး မ်ိဳးခံရင္ေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ အထြက္ ေကာင္းေကာင္း ရႏိုင္ပါေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီနည္းက ဗီဇသဘာဝကို မွားယြင္းေဖာက္ျပန္ၿပီး ဖန္တီးထားတာေတာ့မဟုတ္ေပမယ့္ ကုမၸဏီက စိုက္ပ်ိဳးသူေတြကို သူတို႔အေပၚ မွီခိုလာဖို႔ မ်ိဳးခံမရေအာင္ ဒီလို ျပဳလုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါက အိမ္တြင္း အေသးစားစိုက္ပ်ိဳးသူေတြအတြက္ အနည္းငယ္ စိတ္ညစ္စရာလို႔ ဆိုရေပမယ့္ လယ္သမားေတြႀကီးေတြ အတြက္ေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ စိတ္ပ်က္စရာပါပဲ။
ေနာက္ဆိုးက်ိဳးတစ္ခုကေတာ့ အပင္သစ္မွာ အထြက္တိုးလာဖို႔၊ စားပင္ေတြအေနနဲ႔ အရြယ္ႀကီး လွပလာဖို႔ ဖန္တီးထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ပံုမွန္ထက္ ေျမၾသဇာ ေရလိုအပ္ခ်က္ မ်ားျပားလာပါတယ္။ ဒီေတာ့ သဘာဝေျမၾသဇာ ကို ျပဳလုပ္ဖို႔ အဆင္မေျပတဲ့သူေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ဇီဝမ်ိဳးကြဲစံုလင္မႈကို ဖ်က္ဆီးေနတဲ့ ဓာတ္ေျမၾသဇာ အသံုးျပဳဖို႔ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။
ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ (GMO) ဆိုတာ ဘာလဲ။
စပ္မ်ိဳးနဲ႔ မတူက ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့က သဘာဝဆန္ဆန္ နည္းပညာ လိုအပ္ခ်က္ နည္းနည္းနဲ႔ ဖန္တီးထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗီဇျပဳပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ရရွိဖို႔ ဓာတ္ခြဲခန္းထဲမွာ နည္းပညာျမင့္ျမင့္ နဲ႔ ဗီဇေတြကို ျဖတ္ေတာက္ေနရာ ခ်ထားျခင္း စတဲ့ ရႈပ္ေထြး ဆန္းျပားလွတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ GMO မ်ိဳးေစ့ေတြက ဆက္စပ္ၿပီး မ်ိဳးမတူတဲ့ အပင္ေတြကို ပင္ျခားဝတ္မႈန္ ကူးတာနည္းပါးလွပါတယ္။ ပင္ျခားဝတ္မႈန္ကူးတာက သဘာဝနိယာမရဲ႕ ေအာက္မွဘဲ ရွိေနတဲ့အတြက္ သူတို႔အတြက္ သိပ္အလုပ္မျဖစ္လွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ေတြက ဆက္စပ္ၿပီး မ်ိဳးမတူတဲ့ အပင္ေတြကို မ်ိဳးစပ္မယ့္အစား ဇီဝသေဘာတရားမတူလွတဲ့ အုပ္စုေတြကို ေပါင္းစပ္ပါေတာ့တယ္။ ဥပမာ ဘက္တီးရီးယား တစ္မ်ိဳးနဲ႔ အပင္တစ္မ်ိဳးနဲ႔ ေပါင္းစပ္တာေပါ့ဗ်ာ။
ထင္သာျမင္သာေအာင္ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ မိုစန္တို ကုမၸဏီကေန ဘီတီ Bt (Bacillus thuringiensis) ဘက္တီးရီးယားက ဗီဇကို ေျပာင္းမွာ ထည့္သြင္းလုိက္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဖ်က္ပိုးဒဏ္ကို ခံႏုိင္ရည္ ရွိဖုိ႔ပါ။
ဒီေတာ့ ေျပာင္းပင္ကုိ လာစားတဲ့ ပိုးမွန္သမွ် ေသကုန္တာပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔ဆိုေတာ့ ေျပာင္းပင္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအားလံုးမွာ ပိုးသတ္ေဆး အာနိသင္ေတြ ရွိေနလို႔ပါ။ ဒီေျပာင္းကို မိမိရဲ႕ ကၽြဲႏြား၊ ၾကက္ငွက္ ဒါမဟုတ္ မိမိကိုယ္တိုင္ စားမိရင္ ပိုးသတ္ေဆးကို စားေနသလိုပါပဲ။ အေကာင္ႀကီးတဲ့ သူေတြအတြက္ေတာ့ ေရတိုမွာ ဘာဆိုးမွ မေတြ႕ရေပမယ့္ ေရရည္အတြက္ေတာ့ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွပါတယ္။
ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးမ်ား
စိတ္မေကာင္းစြာပဲ ဗီဇျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းဆိုတာကို ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္လွပါတယ္လို႔ ခံယူေနၾကပါတယ္။
မိုစန္တိုလိုမ်ိဳး GMO ကုမၸဏီႀကီးေတြက ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ တီထြင္မႈက ဆန္းျပားလွၿပီး သူမတူႏိုင္တဲ့အတြက္ မူပိုင္ခြင့္ ရွိသင့္တယ္လို႔ ျငင္းဆိုပါတယ္။ ဒီမူပိုင္ခြင့္က အေရးပါအရာေရာက္လွၿပီး ကမၻာ့စီးပြားေရးကို ဖြတ္ဖြတ္ညက္ညက္ ေၾကေစႏိုင္တဲ့ အထိ သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။
တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ သူေတြက GMO မ်ိဳးေစ့က အျခားမ်ိဳးေစ့ေတြနဲ႕ အမ်ားအျပား တူညီေနတဲ့အတြက္ တံဆိပ္တပ္စရာ၊ စမ္းသပ္စရာနဲ႕ အျခား ပညက္ခ်က္ေတြ မလိုအပ္ပါဘူးလို႔ ဆိုပါေသးတယ္။ ဒီေတာ့ မိမိစားမိတဲ့ အစားအေသာက္က GMO မ်ိဳးေစ့က ထုတ္တာလား ရိုးရိုးမ်ိဳးေစ့ကေန လုပ္ထားတာလားဆိုတာ သိဖို႔ ခက္သြားျပန္ပါတယ္။
GMO မ်ိဳးေစ့ေတြက သူတို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပိုးမႊားေရာဂါဒဏ္ေတြကို ခံႏိုင္ရည္ ရွိေပမယ့္ အျခား တစ္ဖက္မွာေတာ့ အရင္က ဂရုစိုက္စရာ မလိုတဲ့ ပိုးမႊားေတြ (Minor Pests) က ဆိုးဆိုးရြားရြား ဖ်က္ဆီးႏိုင္တဲ့ ပိုးမႊားေတြအဆင့္ သို႔ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ ေနာက္ ျပႆနာတစ္ခုကေတာ့ ထိန္းခ်ဴပ္လို႔ မရတဲ့ ေပါင္းပင္ (Super Weed) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြက ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေတြကို အသံုးျပဳျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ရလာဒ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
Oxford Conference ေရာက္ ပညာရွင္မ်ားက အတိ အလင္း ဆိုုလိုုက္ပါၿပီ။ ေနာက္ဆုံးေပၚ မ်ဳိးရုုီးဗီဇ ပညာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြ အရ အရင္က မ်ဳိးရုုီးဗီဇ ပညာရွင္ေတြ တြက္ထားသလိုု ေကာင္းတဲ့ မ်ဳိးဗီဇကိုု ယူ မေကာင္းတဲ႔ ဗီဇကိုု ဖယ္ထုုတ္ၿပီး ဥံဳဖြ ဟခ်ေလာင္း ဆိုုၿပီး လိုုတုုိင္းရ မ်ဳိးအသစ္ေတြ ဖန္တီးလို႔ မရႏိုုင္ ပါဘူး၊ အေၾကာင္းကေတာ႔ မ်ဳိးရိုုးဗီဇ ဟာ non-linear သေဘာ ျဖစ္ေန လိုု႔ပါ၊ အရင္က တြက္ထားသလိုု linear ဟုုတ္မေနပါဘူး၊ အားလုုံး နားလည္ေအာင္ ေျပာရရင္ေတာ့ ပုုံေသ ကားခ်ပ္ ေလွနံဓါးထစ္ ညီမွ်ျခင္း ထုုတ္ၿပီး အေျဖ ထုုတ္လိုု႔ မရပါဘူး။ လူသားေတြ ဘယ္ေလာက္ ေတာ္ေတာ္ သဘာဝကိုု ၁၀၀% နားလည္ဘုိ႔ မျဖစ္ႏိုုင္ဘူးဆိုုတာ လဲ Oxford ကေထာက္ျပထား ပါေသးတယ္။
ေနာက္ဆံုး အဆိုးဆံုး တစ္ခ်က္ကေတာ့ GMO မ်ိဳးေစ့ကို စတင္သံုးလိုက္တာနဲ႔ ကုမၸဏီရဲ႕ မူပိုင္ခြင့္ ဥပေဒေတြ ၾကားမွာ မ်ိဳးေစ့ကၽြန္ဘဝသို႔ ေရာက္ေရာက္သြားရေတာ့တာပါပဲ။
စပ္မ်ိဳးေစ့ ႏွင့္ ဗီဇျပဳျပင္ထားေသာ မ်ိဳးေစ့
အတိုခ်ဳပ္အေနနဲ႔ကေတာ့ စပ္မ်ိဳးဆိုတာ သဘာဝမွာ ရွိေနတဲ့ အပင္မ်ိဳးေတြထဲက ေကာင္းတဲ့အခ်က္ေတြကို ပင္ျခား ဝတ္မႈန္ကူးၿပီး ရယူထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ ေၾကာက္စရာေတာ့ မေကာင္းလွပါဘူး။ ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ေတြကေတာ့ သဘာဝအတိုင္းမဟုတ္ဘဲ ဗီဇေတြကို ေပါင္းစပ္ ေနရာခ်ထားတဲ့ အတြက္ သင့္က်န္းမာေရးအတြက္ သာမက ပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ပါ အႏၱရာယ္ ႀကီးမားလွပါတယ္။
ဗီဇျပဳျပင္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့ေတြကို ဘယ္လိုေရွာင္ရွားမလဲ
• GMO ကုမၸဏီႀကီးေတြက ေျပာတဲ့ မက္လံုးေတြကို အျပည့္အဝ မယံုၾကည္လိုက္ပါနဲ႔။ သူတို႔ေျပာတဲ့ ထြက္ႏႈန္းေတြနဲ႔ အမွန္တကယ္ထြက္ႏႈန္းေတြက အရမ္းကြာျခားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကမၻာႀကီးရဲ႕ တိုးပြားလာတဲ့ လူဦးေရကို ဝဝလင္လင္ေကၽြးႏိုင္ဖို႔ ဒီမ်ိဳးေစ့ေတြက အေရးပါပါတယ္လို႔ ေျပာၾကပါေသးတယ္။ အကယ္ေတာ့ Oxford Conference ကေနုထုတ္ျပန္လိုက္တာက ကမာၻႀကီးဟာ လက္ရွိ လုူဦးေရရဲ႕ ႏွစ္ဆ ၁၄ ဘီလ်ံ အတြက္ စားနပ္ရိကၡာ ထုုတ္ေပး ၿပီးသားပါ။ လူသားေတြသာ ေဝမွ်စားေသာက္ၾကမယ္ဆိုရင္ ငတ္မြတ္မႈေတြ ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
• GMO မ်ိဳးေစ့သံုးလိုက္တာနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ကုန္က်စရိတ္ေတြကို ကုန္က်ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားပါ။ ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြအတြက္ မျဖစ္မေန ဝယ္ရပါေတာ့မယ္။
• သဘာဝကို ခ်စ္ျမတ္ႏို္းပါ။ သဘာဝကို ခ်စ္ျမတ္ႏို္းတာနဲ႔ သင္ဟာ သဘာဝကို ဖ်က္ဆီးေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို လုပ္ဖို႔ ရြံ႕မုန္း လာပါလိမ့္မယ္။
• ေဒသမ်ိဳးေတြကို သံုးစြဲပါ။ ေရေျမေဒသ ရာသီဥတုနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ သီးႏွံမ်ိဳးေစ့ေတြကို သင့္ကို ေနာင္တ ရေစမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
• သဘာဝအတိုင္း စိုက္ပ်ိဳးၿပီး ဂုဏ္ယူလိုက္ပါ။ ေလာင္စာရွားပါးၿပီး အစားအေသာက္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳမႈ မရွိေတာ့တဲ့ ေခတ္ႀကီးမွာ သဘာဝအတုိင္း စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တဲ့ သီးႏွံေတြက လူေတြ တန္ဖိုးထား စားသံုးရေတာ့မယ့္ အစားအစာေတြ ျဖစ္လာပါၿပီ။ အခုဆို ၾသဂဲနစ္သီးႏွံေတြက ေစ်းႀကီးေပးၿပီး လူေတြ တန္ဖိုးထားတဲ့ အစားအေသာက္အျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါၿပီ။
စာညႊန္း
Food Genegad : Hybrid Seeds vs. GMOs
Green Way : ဦးဝင္းမ်ိဳးသူေျပာတဲ့ GMO အေၾကာင္း
https://m.facebook.com/groups/570218853082323?view=permalink&id=655486314555576